Dünya genelinde birçok sektörü durma noktasına getiren COVID-19 salgınının, 200.000'in üzerinde istihdam yaratan otomotiv sektörünün tedarik zincirine yönelik etkileri devam ediyor. 460’a yakın üyesi ile Türkiye otomotiv tedarik sanayinin tek temsilcisi konumunda olan Taşıt Araçları Tedarik Sanayicileri Derneği (TAYSAD) de salgının sektör üzerindeki etkilerini ortaya koyarak, çözüm önerileri geliştirmek amacıyla düzenlendiği Koronavirüs Etki Araştırmaları’nın üçüncüsünü gerçekleştirdi.
İlkini 25 Mart’ta düzenlediği anket çalışmasına 30 Mart’ta ikincisi ile devam eden TAYSAD, üçüncü anket çalışmasını ise 29 Nisan’da tamamlayarak, 30 günlük zaman zarfında sektörde yaşanan değişiklikleri aktardı. Anket, 4 Mayıs itibarıyla normal çalışma düzenine geçişin arttığını ortaya koydu.
COVID-19 Önlemleri
Nisan başında yapılan ikinci ankette, pandeminin etkilerinin Haziran ve öncesinde biteceğine yönelik görüş %73’lük bir kesimi kapsarken daha iyimser olan bu kesimin üçüncü ankette %40’a gerilediği görüldü. Katılımcıların %76’sı salgın nedeniyle bu yıl %20’den fazla ciro kaybı öngörmekteyken, kaybın %40’ı aşacağını düşünenler ise %10’luk bir grubu oluşturdu. Ankete göre, üyelerin %65’i önümüzdeki dönemde nakit sıkışıklığı yaşayacağını düşünürken, bu sorunun üç ay ya da daha uzun süreceğini öngörenlerin oranı %70’i buldu.
İlk ankette tedarik sanayicilerinin %63’ü, ikinci ankette ise %75’i Kısa Çalışma Ödeneği (KÇÖ) başvurusunda bulunurken, bu oran yapılan son ankette %83’e yükseldi. Başvurulardaki bu artış, KÇÖ teşvik süresinin 3 ay ile sınırlı kalmaması gerekliliğini de ortaya koydu. Ödeneğe başvuranların %49’u olumlu sonuç alırken, %51’inin başvurusu henüz sonuçlanmadı.
Ankette, TAYSAD üyelerinin %70’den büyük bir oranda kısmi çalışmaya devam ettiği, 4-8 Mayıs haftası itibariyle sosyal mesafeli normal çalışma düzenine geçen işletme sayısının %23’lere ulaştığı ve üretimde komple duruş yaşayanların ise %4 seviyesine gerilediği görüldü. Ankette ayrıca, 11-17 Mayıs haftasında, üretimde komple duruşun %3’e, kısmi çalışma sistemine geçişin ise %66’ya gerilediği belirlendi.
Otomotivde Son Durum
Anket ile kısmi çalışma sistemindeki firmaların üretim hacimlerinde de yükseliş yaşanacağı ortaya çıktı. Bu kapsamda 6-12 Nisan’da %39 olan haftalık üretim temposunun, 4 Mayıs’tan itibaren kademeli olarak artacağı ve Mayıs ayının sonunda %60’lara yükseleceği aktarıldı. Ayrıca katılımcıların %60’ı pandemi etkilerinin Temmuz ayından önce sona ermeyeceğini düşünürken, etkilerin ortadan kalkmasının Ağustos ayı sonrasına kalacağını düşünenlerin oranı %26 oldu.
Ankette sektörün destek beklentilerine de yer verildi. Sanayiciler sorunların çözümü için bankalardan kullanılan kredilerin Nisan, Mayıs, Haziran ve Temmuz aylarına denk gelen ödemelerinin, faizsiz en az altı ay ötelenmesini, KGF Desteği ve Türk Eximbank kredilerindeki ek sınırlayıcı şartların kaldırılmasını, tedarik sanayinin mevcut NACE kod uygulaması kapsamının genişletilmesini istedi. Ayrıca Kısa Çalışma Ödeneği teşvik süresinin 3 ay ile sınırlı kalmaması ve bu teşvikten üretim çalışanları gibi ofis çalışanlarının da yararlanabilmesi için brüt asgari ücret bedelinin net 1,5 yerine 3 katına çıkarılması da beklentiler arasında yer aldı.
Kaynak: TAYSAD
