Hazırlayan: Cihan Demir

Üzülerek söylemeliyiz ki maalesef 12 silindirli motorlar yok olacak. Tıpkı 10 silindirli veya 8 silindirli motorlarda olduğu gibi. Hepsinin yerini daha küçük, daha çevreci daha kompakt ve verimli motorlar alacak. Aslında her zaman olduğu gibi birkaç adım geriye çekilip, çerçevenin içindekilere biraz daha geniş açıdan baktığımızda bu motorların o kadar da eski olmadığını görebilirsiniz.

Örneğin Mercedes’in M120 olarak bilinen ilk V12 motoru sadece 30 yıl önce hayatımıza girdi. Ve 1991 yılında W140 – S sınıfının yeni ve en güçlü motoru oldu. O zamandan beri türevleri ve alternatifleri çıkmasına rağmen sadece M120 Pagani Zonda 760 Roadster modelinde bulunabildi.

Galeri: Mercedes V12 Motoru M120

30 yıl önce doğan proje, her şeyin başlangıcı.

V12 motorlar aslında 1990’ların başına kadar üç kollu yıldıza sahip markanın araçlarında bulunmuyordu. Mercedes’in amiral gemisi modelleri için yüksek teknolojili ve yüksek hacimli bir motor geliştirme düşüncesi bir süredir vardı. 1960’larda Mercedes, 600 Pullman modeli için 7.5 litrelik bir V12 için geliştirme çabalarına başlasa da en sonunda 6.3 litre hacminde V8 M100 kodlu motor tercih edildi.

1985 yılında BMW, 7 serisinin 2. Neslinde 296 beygir güç üretebilen yeni nesil, 5.0 litre hacminde bir V12 motor ortaya çıkardı. Böylece Mercedes için bir V12 üretmek artık ihtimaller silsilesinden çıkıp kesin olarak yapılması gereken işler listesine eklendi.

Biraz teknoloji.

Mercedes’in elinde bulunan M104 kodlu motordan yeni V12 motorun silindirlerinin temel boyutları alınmıştı. Dökme demirden oluşan motor bloğu hem hafiflik hem de sağlamlık açısından alüminyum alışım bir blok geliştirilerek değiştirildi. Bu değişim ile önemli ölçüde ağırlık tasarrufu ve performans elde edildi.

Krank mili, bağlantı çubukları gibi dövme çelikten yapılan bazı önemli parçalar vardı elbette ancak pistonlar demir kaplı ve galvanizli alüminyumdan üretildi. M104 kodlu motorun delik ve silindir aralığının korunması önemliydi. Silindir başına 24 valf ve değişken zamanlamalı eksantrik milleriyle silindir kafaları da alüminyum alışımdan üretildi.

Mercedes versiyonları

1991 yılında Mercedes 600 SE ve SEL modellerinde ilk defa M120 kodlu V12 motor tanıtıldı. 6.0 litre hacme sahipti ve 408 beygir güç ile 580 Nm tork üretebiliyordu. Ancak daha sonra emisyon kısıtlamaları nedeniyle motorun gücü biraz kısıldı ve son aşamada 400 beygir ve 570 Nm tork üretebilir hale getirildi.

Aynı motor 600 SEC (C140) adı verilen Coupe modele ve ayrıca hız rekorları kırmasıyla ünlü SL Roadster’a can vermek için kullanıldı. 1999 yılında sadece 8 yıl sonra M120 motor ailesinin yerini M137 aldı.

M120’nin Motor Sporları Kariyeri.

1997 yılında Mercedes, FIA GT şampiyonası için CLK GTR modeline temeli M120 kodlu V12’ye dayanan bir motor üretti ve bu motorla yarışlara katıldı. Hala 6.0 litre hacmine sahipti ancak 600 beygirin üzerindeydi. FIA GT şampiyonasının direktiflerine göre tekrar elden geçirildi ve homologasyon için CLK GTR’ın yol versiyonu M257 kodlu motorla donatıldı. Ama temeli M120’ye dayanıyordu.

Motor 1990 yılında 150 adet üretilen AMG modifiyeli ve SL70 modeline ait olan 7 litrelik motorla karıştırılmamalı. Aynı yıl AMG silindir hacmini arttırmak için bazı geliştirmeler yaptı ve 7.3 litrelik M257’nin başka bir versiyonunu geliştirdi. Bu motor, SL 73 AMG’nin birkaç modeline de yerleştirildi ve aslında seneler sonra Pagani Zonda’ların kalbinde yer edindi.