Herkese selamlar,
2023’e adım attığımız şu günlerde önümüzdeki ilk tatil, çocukların sömestr tatiline yaklaşıyoruz. Malum , hem Covid’in hem de gribin çeşitli varyasyonlarının kol gezdiği kış aylarında , tatil planlarında araçla seyahat tercih sebebi olacaktır diye düşünüyorum.
Bu bağlamda, trafikte sıkça rastlamaya başladığımız elektrikli otomobillerin zihnimizi en çok kurcalayan sorunsalı ile, elektrikli araç ile uzun yol nasıl planlanır sorusunun kendimce yanıtı ile karşınızdayım. İlk elektrikli aracım BMW i3 ve sonrasında ailemize katılan iX3 ile yaptığımız sürüşlerden edindiğim deneyimlerimi aktarmak isterim.
Aslına bakarsanız sorunun cevabı çok basit. Aracınızda bunu yapan bir navigasyon entegreli hesaplama sistemi yoksa, ya bir uygulamadan (örneğin ABRP) yardım alacaksınız ya da kendiniz hesaplayıp plan yapacaksınız.
Üç değişkeni bilmemiz ve buna göre bir planlama yapmamız gerekli;
Aynı içten yanmalı otomobillerde olduğu gibi aracınızın bir depo benzinle ne kadar yol yaptığını bilmeniz gerekiyor. Söz konusu elektrikli araçlar olunca, depo yerini bataryaya bırakıyor. Şu durumda bilmemiz gereken ilk şey, batarya kapasitemiz ne kadar? Elektrikli araçların batarya yerleşim yerleri genelde alt tabanlarında oluyor ve bu alana sığabilecek batarya hücresi sayısı günümüz teknolojisi ile bizlere ortalama 50-100 kW/s kapasiteli bataryalar sunuyor. Burada dikkat edilecek husus, aracın net kullanılabilir batarya kapasitesini bilmeniz. Örneğin; BMW iX3 için batarya kapasitesi 80 kWs brüt iken, net kullanılabilir 74kWs’tir.
İkinci değişken motorlarımızın ve araçtaki diğer enerji kullanan sistemlerin (koltuk ısıtıcı, klima, aydınlatma sistemleri vs) 100 km de tükettikleri ortalama enerji miktarını sayabiliriz. Tanıdık gelmiştir, içten yanmalı araçlardaki yakıt tüketimi denilen şey tam da bu.
Üçüncü değişken(ler) yani diğer tüm etmenler;
- Sürüş dinamiğiniz (Nasıl araç kullanırsınız? Agresif mi, sakin mi?),
- Yol durumu (Yolun eğimi, kaplama kalitesi vs.)
- Hava durumu (Sıcaklık, arka/karşı rüzgar, yağmur, kar vs.)
- Araç durumu (Aracınız yüklü mü, batarya sağlığı iyi mi, lastikleriniz ve lastik havalarınız uygun mu?)
Bu saydıklarımın genel tüketime etkisi çok büyük olabilir. Öncelikle sakin bir sürüş tarzını benimsemenizi elbette tavsiye ederim. Kendimden biliyorum, ilk zamanlar aracım ne kadar güçlü deyip biraz agresif kullanınca, araç tüketim verilerini iki kat arttırmıştım. Benzer şekilde aşırı hızlı gitmemeye ve enerjimizi korumaya (öngörülü sürüş) gayret etmek de enerji tüketimini oldukça düşürüyor. Şehir içinde geri kazanımlı (rejeneratif veya nam-ı diğer tek pedal) sürüş, toplam enerji tüketiminizi olumlu olarak etkilerken, şehirler arası sürüşlerde hem çok yorucu hem de kazandığınız kinetik enerjiyi hızlıca kaybetmenize neden olabiliyor.
Dikkat edilecek bir başka husus da, aracımızı tam olarak şarj edecek miyiz? Bana kalırsa %80’i geçen şarjlanmalar zaman kaybı. Bir kez mola vermek yerine 2 mola verip daha içimiz rahat ve batarya sağlığımızı koruyarak seyahat edebiliriz. Birçok makalede, %80 üzeri şarj etmenin batarya sağlığını olumsuz etkiyebileceğini okudum. O yüzden 15-20 dk lık kısa şarjlanmalı bir seyahat seçmek ve planlarımızı buna göre yapmak daha mantıklı . Ya da aceleniz varsa tek şarj ile gidebileceğiniz yere kadar gider, hızlı bir DC şarj bulur ,varacağınız yere gitmenize yetecek menzile ulaşınca da vakit kaybetmeden yolunuza devam edebilirsiniz.
Bunu da oku
Ve son olarak birkaç tavsiye;
İlki, mümkünse şarj istasyonuna rezervasyon yapın. Böylece benden önce biri gelip şarja başlar mı derdiniz olmaz.
İkincisi, çok hızlı gitmeyin. Ortalama 120-130 km/s hızları bence geçmeyin. Çünkü hızlı giderek tükettiğiniz her fazla kW, size şarj istasyonunda beklediğiniz dk olarak geri dönüyor. Arabanız çok güçlü ve çok hızlı gidebiliyor biliyorum ama şarjda beklemek de bir o kadar can sıkıcı.
Üçüncüsü, eğer rezervasyon yapmadıysanız, muhtemel şarj istasyonu sırası sorunsalına karşı bataryanız sonuna kadar bitmeden bir önceki istasyonu hedef alın ki eğer istasyon bozuksa veya sıra varsa bir sonrakine gidebilirsiniz.
Ve son olarak, ucu ucuna hesap yapmayın. Güvenlik payını hep fazlaca tutun ki ailece yolda heyecanlı anlar yaşamayın. Yetişemeyeceğinizi hissettiğiniz an hızınızı düşürün ve ilk istasyona hızlı ya da yavaş olduğuna bakmaksızın ulaşmaya çalışın. Yeteri kadar şarj edip asıl hedefiniz olan istasyona gitmeyi deneyin.
Herkese mutlu seneler ve emniyetli sürüşler…