Tüm Oto Kiralama Kuruluşları Derneği (TOKKDER), bağımsız araştırma şirketi NielsenIQ iş birliği ile hazırladığı, 2021 yılının 3. çeyrek sonu sonuçlarını içeren “TOKKDER Operasyonel Kiralama Sektör Raporu”nu açıkladı.

Hazırlanan rapora göre, operasyonel araç kiralama sektörü, yılın 9 aylık bölümünde 12.6 milyar TL’lik yeni araç yatırımı yaparak 47 bin 700 adet aracı filosuna katmış oldu. Sektörün aktif büyüklüğü ise 47.7 milyar TL olarak belirlendi. Bahsettiğimiz dönemde, sektörün kiradaki aktif araç sayısı yılın ilk yarısı sonuna göre yüzde 1'in altında gerileyerek 221 bin 748 adet oldu. Sektörün toplam araç sayısı ise, 2020 yılı sonuna göre yüzde 9.1 azaldı ve 239 bin adede geriledi.

TOKKDER Yönetim Kurulu Başkanı İnan Ekici

TOKKDER Yönetim Kurulu Başkanı İnan Ekici, konu ile ilgili, “Araç bulunurluğunda yaşanan sıkıntılar sektörün araç parkında beklenen büyümeyi, özellikle üçüncü çeyrekte fırsat olmasına rağmen, yakalayamamasına sebep oldu. Yaşanan bu daralma tüm dünyada otomotiv sektörünün ortak krizi oldu. Pazarda yeterli araç bulunamaması dolayısıyla, kiralanan araçların kontratlarını uzatma yöntemi izlenmeye başladı” ifadelerini kullandı.

Raporu detaylı incelediğimizde, Renault'un yüzde 22.9 pay ile Türkiye operasyonel araç kiralama sektörünün en çok tercih edilen markası olmayı sürdürdüğünü gördük. Fiat, 14,7 ile Renault'u takip ederken, yüzde 10,9’la Volkswagen ve yüzde 10,8’le Ford kalan sıraları paylaştı. Bu dönemde, sektörün araç parkının yüzde 50.7’si kompakt sınıf araçlardan oluşurken, küçük sınıf araçlar ise yüzde 26.5, üst-orta sınıf araçlar ise yüzde 18 pay aldı. 2018'e doğru gidersek ve bir kıyaslama yapacak olursak, o yılın sonunda operasyonel araç kiralama sektörünün filosundaki payı yüzde 2.9 olan hafif ticari araçların payı, 2021 yılının 3. çeyreği sonunda yüzde 4.8’e yükselerek önemli bir artışa imza atmış oldu.

Sektörün araç parkında yer alan hibrit ve elektrikli araçların payının hızla artmaya devam ettiğini de görüyoruz. Rapora göre, sektörün araç parkının önemli bir kısmını yüzde 74.9 ile dizel yakıtlı araçlar oluşturmaya devam ederken, benzinli araçların payı yüzde 19.2’ye yükseldi. Hibrit ve elektrikli araçların payı da yüzde 5.9’a yükseldi. 

Sırada 2021 yılının 3. çeyreği sonunda operasyonel kiralama sektöründeki gövde tipine göre araç oranları var ki, burada sedan birinciliğini devam ettiriyor. Sedan gövde tipine sahip araçlar yüzde 66.9’la birinci sırayı alırken, hatchback gövde tipine sahip araçlar yüzde 18.6 ile ikinci sırayı aldı. SUV gövde tipi araçlar ise yüzde 6.7 ile üçüncü sırayı aldı. Son olarak, yüzde 2.1 ile station wagon gövde tipine sahip araçlar SUV'yi takip etti. Sektörün toplam araç parkındaki araçların yüzde 68.3’ünü otomatik vitese sahip araçlar oluştururken, manuel vitesli araçların payı ise 31.7 olarak belirlendi.

Çip krizinin Türkiye’ye yansımalarını değerlendiren TOKKDER Yönetim Kurulu Başkanı İnan Ekici, “Kiralama sektöründe ikinci ve üçüncü çeyrekte bir miktar büyüme beklentimiz vardı. Ancak araç bulunurluğunda yaşanan sıkıntılar sektörün araç parkında beklenen büyümeyi, özellikle üçüncü çeyrekte fırsat olmasına rağmen, yakalayamamasına sebep oldu. Yaşanan bu problemler dolayısıyla tüm dünya otomotiv sektöründe bir daralma söz konusu oldu. Çip tedarikindeki sorunun 2022 yılı ortasına kadar devam edeceği öngörülüyor” dedi.

Otomotiv sektöründeki değişen dengelerden bahseden İnan Ekici, “Otomotiv sektöründeki fiyat artışları ve mali disiplindeki iniş çıkışlardan kaynaklı olarak tüketicinin tercihi ekonomik ve küçük segment araçlara kaymış durumda. 2022 ortasında ise çip krizinin sonlanması ile araç bulunurluğunun da artması ve büyümesi bekleniyor ancak Türkiye’de bu büyümenin yaşanabilmesi için döviz kuru ve ekonomide yaşanan dalgalanmaların durulması gerekiyor” ifadelerini kullandı.

Pandemiden kaynaklı 2020 yılında günlük kiralama sektörünün önemli şekilde etkilendiğini vurgulayan İnan Ekici, “Haziran ayı ve sonrasında seyahat engellerinin kalkmasıyla birlikte yerli ve yabancı turist sayısında bir artış oldu, hala geçmiş seviyelerinde değil ancak bir önceki seneye göre ciddi bir artış oldu. Yurt içi yolcu sayısında yaklaşık yüzde 35, yurt dışı yolcu sayısında ise yaklaşık yüzde 75’lik bir artış yaşandı. Bu da günlük kiralama sektörüne, her ne kadar 2019’un halen altında olsa da olumlu yansıdı. Günlük kiralama işi yerli müşteri sayısı yaklaşık yüzde 20 - 25 seviyelerinde büyürken, yabancı müşteri adedi ise yaklaşık yüzde 40 kadar büyüdü. 2022 yılının geçtiğimiz yıllardan, hem aşılanma hem de koronavirüs salgını seyri açısından, çok daha iyi yönetilen bir yıl olacağını öngörerek turizm açısından daha hareketli bir yıl bekliyoruz. 2022’de, yabancı turist kaynaklı bu yıl yakalanan iyileşmenin trend olarak devam edeceğini söyleyebilirim” diyerek sözlerine son verdi.